Tot slot

Wij beleefden een ontzettend boeiende studieweek. Dankzij de zorgvuldige planning van onze reisleider Ed Hoekstra is het ons gelukt om op vijf dagen 13 interessante plekken in en om Stockholm te bezoeken waar we inspiratie en ideetjes konden opdoen voor onze dagelijkse praktijk. Daarenboven hebben we ook veel kansen gekregen om met elkaar uit te wisselen en om elkaar op een andere manier te leren kennen. Ik denk dat elke deelnemer iets kostbaars meebrengt naar huis, zowel zuurstof voor de dagelijkse praktijk, als visie en ideeën om verder na te denken over de invulling van de eigen werking.

 

Dag 5: Mateusskolan

Het gebouw van de Mateusschool is een klassiek schoolgebouw uit de jaren 80 van de 19^de eeuw. De sfeer van het gebouw en de lokalen doet een beetje denken aan oude scholen bij ons.

In de Mateusschool zien we opnieuw een naschoolse opvang in nauw contact met de school. Dezelfde lokalen worden gebruikt en de vrijetijdspedagogen ondersteunen de leerkrachten tijdens de schooluren.  Na de schooluren kunnen de kinderen spelen in de school onder begeleiding van de vrijetijdspedagogen.

De school werkt volgens het internationale "The Leader in me"-model, zowel tijdens de lestijd als tijdens de vrijetijd. Ze werken vanuit 7 'gewoonten': keuze (je hebt altijd een keuze), visualisatie, prioriteiten stellen, win-win oplossingen zoeken, eerst proberen te begrijpen, samenzitten en zorgen voor jezelf.

Dag 5: Stella Nova

Stella Nova is een preschool (1-5 jaar) in de dichtbevolkte en arme wijk Hallonbergen. Ongeveer 100 kinderen zijn hier in 5 leeftijdsgroepen opgedeeld. De leerkrachten starten met een groep kinderen en volgen “hun” kinderen 5 jaar. Wanneer de oudste kinderen naar school gaan, start de leerkracht terug met een groep 1-jarigen.

In Stella Nova werkt men volgens de Reggio Emiglia pedagogiek uit Italië. De directie heeft deze visie aangepast aan de Zweedse context.  6 leidende principes geven richting aan het werken met kinderen en hun gezinnen:  participatie, diversiteit&pluraliteit, verantwoordelijkheid, onderzoek, verandering en communicatie.

De kinderen worden voortdurend gestimuleerd om veel zelf te doen, zelfs taken die wij als “moeilijk” of “riskant” zouden zien. Zo kregen wij koffie en koekjes geserveerd door kinderen van 4 en 5 jaar!

In de speelruimtes zijn er geen deuren. De kinderen lopen vrij van het ene lokaal naar het andere. Wat ook opvalt, zijn de vele foto’s en eigen werkjes overal aan de muren. Zelfs in de keuken en in het toilet is er prikbord aan de muren bevestigd zodat overal materiaal kan opgehangen worden.

Veel verschillende kleurtjes hebben de kinderen hier, je ziet dat we in een multiculturele wijk op bezoek zijn. De kinderen nemen spontaan onze hand vast om ons zelf rond te leiden en uitleg te geven (in het Zweuds).

Diep onder de indruk vertrekken we hier, op naar ons laatste bezoek van deze week.

Dag 4 : Skaneglantans park

In Skaneglantans park vinden we een inloopcentrum waar ouders met hun jonge kind kunnen komen spelen. Dit is een soort peuterspeelpunt dat de hele dag door is geopend. In de namiddag komen ook grotere kinderen na school langs. Ze kunnen er huiswerk maken, spelen, babbelen, meedoen aan activiteiten... Dit alles in een prachtig natuurlijk ingericht park met enkele speeltuigen en fietsjes. Er is een kinderverzorgster voor de kleinste kinderen en een activiteitenbegeleidster voor de schoolkinderen. Soms komen er tot 400 kinderen per dag langs! Letterlijk iedereen is hier welkom, ook iemand die een goedkope koffie wil komen drinken. Het centrum is slechts tien weekdagen per jaar gesloten. Ons valt op dat ook papa's en grootvaders met jonge kinderen hier langskomen.

 

Na ons bezoek aan het park met inloopcentrum is er nog even tijd voor een bezoek aan musea, een rondvaart... waarna we weer afspreken in het hotel voor een gezamenlijk reflectiemoment over wat we de afgelopen dagen hebben gezien en gehoord. Het is duidelijk dat deze week ons niet in de koude kleren kruipt!  

Dag 4: Kristofferskolan

Donderdagvoormiddag werden we verwelkomd in de Kristofferskolan. Dit is een antroposofisch centrum gebaseerd op de Waldorf filosofie (pedagogiek van Rudolf Steiner). Wij kregen eerst een uitgebreide inleiding over de antroposofie. Vervolgens werden we door een van de kleuterbegeleiders rondgeleid over het terrein. Wat vooral opvalt is het gebruik van kleur en van natuurlijke materialen. zo doen de kinderen hun middagdutje op een schapenvel. Ook hier wordt veel buitengespeeld op de uitdagende buitenruimte die zeer uitdagend is met rotsen, modder, hoogteverschillen.

Dag 3: Lumapark KDV/school

In dit centrum, dat gevestigd is in een voormalige lampenfabriek, komen kinderen van 1 tot 10 jaar. In het kinderdagverblijf worden dagelijks 150 kinderen opgevangen in 5 groepen, waarvan er 2 tweetalig zijn (Zweuds-Engels). Er wordt met hoeken gewerkt en de inrichting wordt heel regelmatig veranderd. In elke groep vinden we een wiskunde-hoek, een taalhoek, een hoek voor sociaal spel, ...("de ruimte is de derde begeleider") Er wordt ook veel aandacht besteed aan zelfstandigheid, zo eten kinderen vanaf 1 jaar bv zelf en wordt hen aangeleerd zelf de hoeveelheid op te scheppen die ze gaan eten.
In de voormiddag speelt 1/3 van de groep in de tuin bij het gebouw, 1/3 gaat op "outing" (naar het park, het bos...) en 1/3 speelt binnen.

Dag 3: Kulturama skolan

Kulturama behelst een basisschool (10-16j) en een gymnasium (16-19j). Op de basisschool krijgen de kinderen naast het gewone lesprogramma vijf uur per week lessen in kunst. Vanaf 16j bestaat het lessenpakket voor 1/3 uit kunsten. Het gaat hier om verschillende "languages of art": dans, muziek, schrijven, beeldhouwen, drama...
Buiten schooltijd fungeert het gebouw ook als cursusinstituut voor cultuur en creativiteit voor de omliggende wijken en de stad Stockholm (ook voor volwassenen).
Wij kregen een aantal zeer enthousiaste leerkrachten en leerlingen te zien die ons echt graag toonden wat ze konden.

Dag 3

We zijn onze dag gestart met een bezoekje aan de stadsbibliotheek van Stockholm. De bibliotheek is al meer dan 80 jaar oud maar oogt ronduit modern voor zelfs deze tijd.

Na het bezoek aan de bibliotheek brachten we een bezoek aan de Kulturama skolan.

 

 

 

Na onze herfstpicknick brachten we nog een bezoek aan Vittra Lumapark.

Een uitgebreider verslag volgt morgen.

 

 

 

 

 

Dag 2: bezoek universiteit

Na onze goedgevulde dag in Rosengarden en Balingsnasskolan trekken we nog naar de universiteit van Södertörn. Hier kregen we een toelichting over de opleiding van vrijetijdspedagogen en preschool teachers. Deze opleiding leidt tot een bachelordiploma en kan ook gevolgd worden door mensen die al aan het werk zijn in de sector. Er ligt veel nadruk op "esthaetical learning processes", dwz leren over kunst, maar ook door middel van kunst. Je kan bv wiskunde leren met behulp van dans of muziek, leidinggeven door drama, ... De preschool teachers krijgen een volledig semester enkel de vakken muziek en beeldend werken.

Vol van nieuwe indrukken en inspiratie keren we terug naar het hotel. We nemen even de tijd om alle opgedane info en indrukken te verwerken in een reflectieverslag.

Dag 2: Ballingsnasskolan

Balingsnasskolan is in meerdere opzichten een vernieuwende school. De school is bijzonder van architectuur en vernieuwend in opzet. De school heeft 580 leerlingen van 6 tot 16 jaar. Daarbinnen wordt gekozen voor kleinschaligheid. Er zijn units (voor 60 leerlingen) die bestaan uit meerdere kleine ruimtes, met eigen sanitair, leraarskamer...
Daarnaast zijn er gemeenschappelijke ruimtes die voor iedereen toegankelijk zijn (gymzaal, handenarbeid, muziek, bibliotheek). De units doen tevens dienst als basisruimte voor de vrijetijdsbesteding. De school heeft ook een prachtige buitenruimte.
Tussen half 2 en half 3 spelen alle kinderen buiten, weer of geen weer. De leerkrachten hebben dan een overlegmoment. Ook hier zien we veel laarsjes voor het buitenspelen.

Dag 2: Rosengarden

Rosengarden is een kinderdagverblijf voor kinderen van 1 tot en met 5 jaar.Het is gelegen in een achterstandswijk en is zeer multicultureel, zowel wat betreft kinderen als personeel. Rosengarden is één van 7 preschools van de gemeente. Ze werken met 82 kinderen in totaal. Zij zijn georganiseerd in 2 groepjes "small children" (30 kinderen van 1 en 2 jaar) en 3 groepen "bigger children" (52 kinderen van 3 tot 5 jaar).
Het nationaal curriculum (ministerie van onderwijs) is dé handleiding voor al wie met kinderen werkt, zowel scholen, kinderopvang (vanaf 1j) én vrijetijdsbesteding.
Ook in Rosengarden gaat veel aandacht en tijd naar spelend leren. Het kind staat centraal en heeft zelf inbreng in het leerproces. Men werkt met thema's die door de kinderen zelf worden aangereikt. De kinderen zijn nog klein, daarom worden observaties gebruikt om naar deze interesses te polsen.
Slecht weer bestaat niet, er bestaan wel slechte kleren. In Rosengarden spelen de kinderen buiten; ook bij regen of sneeuw. Elk kind heeft waterbestendige kledij en laarsjes. de garderobe is dan ook goed gevuld.
De overheid stimuleert en financiert het gebruik van nieuwe technologie zoals i-pads. De kinderen kunnen zelf dingen opzoeken, en elke activiteit wordt uitgebreid gedocumenteerd adhv foto's.

dag 1: Maria Fritidsklubb

Maria Fritidsklubb is een buitenschoolse opvang voor kinderen van 9 tot 12 jaar, gevestigd in een oud schoolgebouw. Er komen dagelijks zo'n 300 kinderen van de basisschool die in hetzelfde gebouw is gehuisvest. Het bijzondere van dit initiatief is dat ze ook de oudere kinderen weten aan te spreken. Dat lukt door de kinderen veel vrijheid te geven. De kinderen kunnen zelf kiezen uit een zeer ruim aanbod van workshops, gegeven door professionals. De inrichters houden constant vinger aan de pols bij wat leeft bij kinderen van deze leeftijd en spelen hierop in met hun aanbod. Door creatief om te springen met de weinige beschikbare ruimte, creëren ze een magische plek waar voor elk wat wils te vinden is. Zo zagen we een componist die de kinderen begeleidt bij hun experimenten met muziek, een filmmaker die in een mini-studio filmpjes maakt met de kinderen, een naaiatelier met naaimachines, een multimediakamer, een ruimte met pingpong- en pooltafels, een zeer uitnodigend creatief atelier...
Kinderen geven zelf aan in welke workshop ze te vinden zijn dmv een heel simpel systeem (magneetbord).

dag 1: gustav vasaskolan

Gustav Vasa is een basisschool midden in Stockholm met ongeveer 420 lln tussen 6 en 11 jaar.
De buitenschoolse opvang is geïntegreerd in de school. In de preschoolclass en klas 1 en 2 (6-7-8j) van het basisonderwijs hebben de leraar, de vrijetijdspedagoog en de onderwijsassistent een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor de klas. Zij begeleiden samen de groep. Van 8 tot 13 u is schooltijd. Vanaf 13 u begint de vrijetijdsbesteding (buitenschoolse opvang). Voor 13 u heeft de leerkracht de eindverantwoordelijkheid over de leerinhoud en ondersteunt de vrijetijdspedagoog. Na 13 u ligt deze verantwoordelijkheid bij de vrijetijdspedagoog en ondersteunt de leerkracht.
De lokalen en de gang worden volledig gemeenschappelijk gebruikt. Elke klas heeft twee lokalen ter beschikking, 1 hoofdzakelijk gericht op schoolse activiteiten, 1 vooral ingericht voor vrije tijd en spel.

Voet op Zweedse bodem

Na een kleine vertraging zetten we allen gezond en wel voet op Zweedse bodem!

Maandag stond er al direct een drukke, maar inspirerende dag op het programma. We bezochten de Vasaskola en Mariafritidsklubb. Een kennismaking van formaat met het Zweeds opvanglandschap. De toon is gezet! Alvast enkele beelden om jullie ook te laten meegenieten. Een uitgebreid verslag volgt morgen.